Ưu thế biển đã tạo nên tính chất “mở” cho nền kinh tế Nam bộ, một nền kinh tế hướng biển đã tồn tại và phát triển qua bao đời nay. Từ rất sớm, cư dân Phù Nam đã khai thác được thế mạnh này để giao thương với các nước trong khu vực và trên thế giới, sang cả phương Tây. Nam bộ được xem là đầu mối giao lưu kinh tế và văn hóa giữa phương Đông và phương Tây. Một lần nữa tính chất “mở” này lại thể hiện rõ nét khi các chúa Nguyễn với những chính sách kinh tế của mình góp phần biến Đàng Trong nói chung, Nam bộ nói riêng thành nơi trung chuyển hàng hóa giữa các nước trong luồng thương mại quốc tế, trong cuộc tiếp xúc Đông – Tây vào thế kỷ XVII – XVIII. Lợi thế đó được các thế hệ về sau phát huy để làm cho Nam bộ trở thành thị trường sôi động hơn, và Sài Gòn – Gia Định trở thành “ Hòn ngọc Viễn Đông” là một điển hình.
