Từ ngày 18 đến 30-12-1972, Mỹ mở cuộc tập kích bằng không quân chiến lược (chủ yếu là B52) đánh liên tục cả ngày lẫn đêm vào Hà Nội, Hải Phòng, chủ yếu là Thủ đô Hà Nội, nhằm dùng sức mạnh quân sự tối đa đưa miền Bắc “trở lại thời kỳ đồ đá”, đồng thời nhằm thỏa mãn những yêu cầu của chính quyền Sài Gòn, gây sức ép buộc đối phương thay đổi một số nội dung điều khoản có lợi hơn trước khi ký kết Hiệp định Paris. Mỹ đã rải thảm bom bằng máy bay B52 hủy diệt phố Khâm Thiên - một khu dân cư, Bệnh viện Bạch Mai, cũng không phải mục tiêu quân sự... Mỹ và chính quyền Sài Gòn không chỉ không lường trước được những bất ngờ từ đầu năm 1972 cho đến hết năm 1972, mà còn không lường trước được hậu quả từ những hành động có tính toán chặt chẽ của quốc gia đã có 18 năm trực tiếp tiến hành cuộc chiến tranh này. Chiến dịch Linebacker II của họ trở thành trận “phản đòn” khá hiểm; mọi cố gắng nỗ lực để thể hiện sức mạnh của một đế quốc “sen đầm quốc tế”, cuối cùng bị buộc chặt vào việc đem lại danh dự cho nước Mỹ đã thua trong chiến tranh xâm lược Việt Nam, trận đánh cuối cùng 12 ngày đêm ấy cũng chỉ là con số 0. Không thể “đảo ngược thế cờ”, vẫn phải ký Hiệp định Paris để rút khỏi Việt Nam sau 18 năm chiến tranh và vẫn phải kết thúc hoàn toàn cuộc chiến tiêu biểu nhất trong lịch sử gần 200 năm của Hoa Kỳ vào ngày 30-4-1975. Trên bầu trời và dưới mặt đất của Hà Nội những tháng ngày cuối năm 1972 nóng bỏng căm thù và rực lửa chiến công. Rồng lửa Thăng Long vút lên, vít đầu quân giặc trời, dìm chúng xuống nước hồ Ngọc Hà. Cùng lúc ấy các chiến trường cả hậu phương miền Bắc lẫn tiền tuyến miền Nam, từ trận địa pháo ven Thủ đô đến Thành cổ Quảng Trị, Tây Nguyên, duyên hải miền Trung, miền Đông Nam Bộ và vùng ven Sài Gòn, đồng bằng sông Cửu Long... những hoạt động phối hợp nhịp nhàng và hiệu quả, chia lửa và chung sức, tạo nên thắng lợi từ lòng quả cảm, trí sáng tạo, tinh thần đoàn kết hiệp đồng của chiến tranh nhân dân Việt Nam thời hiện đại.Đã 40 năm rồi kể từ sau 12 ngày đêm lịch sử ấy, chiến thắng Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không vẫn âm vang trong lòng dân tộc, vẫn mồn một trong ký ức những lớp người kiên cường tranh đấu cho độc lập tự do và thống nhất đất nước, vẫn hào hùng trong khí phách những thế hệ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam. Nhớ về chiến thắng Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không năm 1972 là cuốn sách biên khảo lịch sử về sự kiện cách đây 40 năm, gồm những bài viết của nhiều người trong cuộc ngày ấy và những người đang giảng dạy, nghiên cứu, làm nghiệp vụ khoa học lịch sử. Mỗi phần trong ba phần của cuốn sách đều được khái quát để dẫn tới các bài viết từ tâm huyết người nhân chứng và hậu sinh. Tuy chưa đầy đủ và không đồng đều giữa các bài trong từng phần, nhưng với sự trân trọng sự thật và tấm lòng người thể hiện, chắc chắn sẽ minh chứng được cái phong phú đa dạng và thiện chí kịp thời của tập thể các tác giả. Nhất là khi được Nhà xuất bản Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh cổ vũ tạo điều kiện, Khoa Lịch sử trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh đã tổ chức thực hiện nhanh chóng cuốn sách làm thành công trình thiết thực góp sức cùng Thành phố và cả nước kỷ niệm 40 năm chiến thắng Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không (1972 - 2012). Trong quá trình thực hiện, do thời gian và năng lực có hạn, sẽ không tránh khỏi những thiếu sót, mong được bạn đọc chỉ giáo để khi tái bản cuốn sách được hoàn chỉnh hơn.
HỘI KHOA HỌC LỊCH SỬ
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
