Thi pháp là phương pháp sáng tạo cấu trúc hình thức làm cho tác phẩm nghệ thuật đạt hiệu quả thẩm mỹ cao. Thi pháp học là khoa học nghiên cứu về thi pháp. Có nghĩa là, Thi pháp học là bộ môn khoa học (dành cho nhà nghiên cứu, phê bình), và mục đích cuối cùng của Thi pháp học là chỉ ra được cái hay cái đẹp của hình thức nghệ thuật tác phẩm và tài năng sáng tạo của tác giả.
Quyển sách gồm 3 phần rõ ràng:
- Phần I nói về lý thuyết Thi pháp học;
- Phần II là thực hành phân tích tác phẩm văn chương theo hướng Thi pháp học (với một số tác phẩm tiêu biểu như Qua Đèo Ngang của Bà Huyện Thanh Quan, Tràng giang của Huy Cận, Vội vàng của Xuân Diệu, Tây tiến của Quang Dũng…)
- Phần III bàn về mấy vấn đề dạy học văn theo hướng Thi pháp học.
