Hiểu biết nhiều về ung thư đã đưa tới sự tiến bộ vượt bực về phòng tránh; phát hiện sớm và điều trị bệnh ung thư. Các nhà khoa học đã hiểu về bệnh ung thư trong ba thập niên hơn là những gì học được trong bao nhiêu thế kỷ trước. Tất cả hiểu biết khoa học đều dựa trên kiến thức tích lũy do tiền nhân chúng ta, và còn nhiều điều phải học hỏi nữa.
Từ nơi sâu thẳm
Ung thư là một nhóm bệnh gồm trên 100 loại có chung vài đặc tính cơ bản quan trọng. Ung thư bắt nguồn từ nơi sâu thẳm của sự sống: DNA bị hư hại là do phơi trải với cái đó trong môi trường sống, thí dụ như khói thuốc lá, các virút, ánh nắng. Ung thư nào cũng do sự tăng trưởng quá đà, sinh sôi vô tổ chức của các tế bào bất thường. Hàng tỉ tỉ các tế bào này tích tụ lại thành khối bướu (khối u), đè ép, xâm lấn và phá hủy các vùng mô bình thường lân cận.
Thật kỳ lạ, các tế bào ung thư di động được, lang thang đây đó, lần lần nắm quyền chủ động, rồi tàn hại cơ thể cho đến sụm luôn.
Cùng nhau làm nhẹ gánh nặng ung thư
Đã biết cái gì gây ung thư. Không phải trời kêu. Khoảng 80% là do những gì con người ăn uống, hít thở, cọ xát hoặc phơi trải. Khói thuốc lá gây ra 1/3 gánh nặng ung thư trên hành tinh. Thuốc lá là sát thủ cận kề êm ái mà hết sức tàn độc, không chỉ hại người nuốt khói mà cả những người hít ké. Một số virút, vi khuẩn gây 1/5 các ung thư của loài người. Các sát thủ vô hình âm thầm mai phục, nay lần mai lữa, bệnh trổ ra thì trở tay không kịp. Viêm gan do virút HBV và HC V lâu ngày dẫn đến ung thư. Các virút HPV gây ra ung thư cổ tử cung và nhiều thứ khác. Người bạn thiết lâu đời của con người, vi khuẩn H. pylori gây ra ung thư dạ dày.
Ăn uống không lành kèm theo thiếu vận động và béo phì tạo 1/3 gánh nặng. Đúng là bệnh theo miệng mà vào. Bức xạ góp phần gây khổ. Tia cực tím trong ánh nắng có thể gây ung thư da. Rò rỉ phóng xạ từ các nhà máy hạt nhân gây ung thư tuyến giáp trạng, ung thư máu, về dài về lâu gây các ung thư xương, phổi, vú. Đừng để bệnh nhập vào. Năm 2010, Hiệp hội Quốc tế chống Ung thư (UICC ) gởi thông điệp “có thể phòng ngừa khoảng 40% số người mắc bệnh ung thư trên toàn cầu”. Không để bệnh nhập vào là cách rất hay có tiềm năng lớn nhất, hiệu quả nhất và lâu dài làm cho nhẹ gánh ung thư. Mọi người nên theo nếp sống tốt. Loại bỏ khói thuốc lá, chú ý cả hút và hít ké. Tránh uống rượu quá đà. Ăn đúng ăn lành, tập thể dục đều. Phòng tránh bệnh nhiễm. Một nghịch lý hay ho: các ung thư gan, phổi, dạ dày có thể phòng tránh được, còn khi trổ ra thì khó trị lắm.
Ung thư biết sớm trị lành
Khi chưa có triệu chứng, có thể rà tìm biết sớm các ung thư vú, cổ tử cung, đại trực tràng, tuyến tiền liệt, miệng, da và tuyến giáp... qua thăm khám sức khỏe định kỳ. Phải thật lưu tâm một số triệu chứng báo động bệnh mới chớm. Phải đi khám bệnh không được ỷ y, không được trùng tr.nh.Nhiều người vẫn cứ coi ung thư nào cũng không trị khỏi. Cứ nghĩ bị ung thư là trời kêu ai nấy dạ. Buông xuôi chạy thầy chạy thuốc dân gian đến lúc bệnh hành quá chịu không thấu, đến bệnh viện thì thầy thuốc vất vả lắm. Nếu mà để trễ dễ thành nan y. Đâu phải trời kêu! Các thầy thuốc như có mắt thần. Ngày nay bác sĩ có nhiều cách định rõ bệnh rất hay. Giờ đây cơ thể con người trở nên trong suốt. Các ống soi mềm mại vào tận trong các ng. ngách như cuống phổi, bao tử, ruột... Đầu dò siêu âm nhẹ nhàng thăm dò khắp thân người. Các thiết bị CT, MRI và PET thấy được rõ ràng cả hình ảnh não và nội tạng. Phương pháp chẩn đoán phân tử chộp được những gì rạn vỡ trong gen của phân tử DNA.
Biết sớm trị lành. Việc tấn công ung thư ngày càng hiệu quả. Có một kho vũ khí điều trị. Phẫu trị thường được dùng nhất, lưỡi dao mổ bứng tận gốc khối bướu. Xạ trị là dùng tia phóng xạ phá hủy khối bướu ung thư. Hóa trị là dùng thuốc để giết các tế bào ung thư rải rác và trôi nổi khắp chốn xa.
Mới đây có thêm liệu pháp nhắm trúng đích điều chỉnh các xáo trộn gen. Các gam màu tươi sáng hơn. Rà tìm khi bệnh chưa có triệu chứng và lưu. Các triệu chứng báo động giúp phát hiện sớm
nhiều bệnh ung thư để trị tốt. Phối hợp nhuần nhuyễn các kiểu điều trị hiện đại ngày càng đem đến hiệu quả tốt hơn cho người bệnh. Thầy thuốc thật chuyên môn, lưỡi dao mổ dịu dàng hơn, các máy xạ trị thần kỳ hơn, nhiều thuốc đặc trị hiệu quả hơn, liệu pháp nhắm trúng đích đang nở rộ. Ung thư biết sớm trị lành. Người bệnh phải quyết tâm kiên trì điều trị chuẩn mực. Con người đang vẽ ra bức tranh ph.ng chống ung thư rất sống động với các gam màu ngày càng tươi sáng hơn.
Cảm ơn các bạn thầy thuốc Đỗ Hồng Ngọc, Phó Đức Mẫn, Phan Thanh Hải, Nguyễn Hồng Ri, Trần Văn Thiệp, Lê Hoàng Minh, Phạm Xuân Dũng, Đặng Huy Quốc Thanh và nhà văn nhà báo Trần Trọng Thức, Minh Hiền, Nguyễn Hồ, Tâm Chánh, Nguyễn Quang Tuyến, Cao Nguyên Lợi,
Dương Thành Truyền, Thế Thanh, Việt Linh, Minh Thu, Thúy Nga, Quế Phương, Kim Yến, Ngân Hà, Vĩnh Huy, Hồng Dung, Duy Tính, Hạnh Đặng, Ngọc Diễm và Anh Thư, đi động viên và góp. Chân tình cho người viết. Rất cảm mến Linh Trân, Hồng Diễm và Bích Thủy hết lòng giúp soạn thảo bài vở. Người bạn đời Trần Kim Liên và các con của tác giả lo chăm chút bản thảo. Chân thành cảm tạ Nhà xuất bản Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh đã tạo mọi điều kiện để tác phẩm được ra mắt bạn đọc. Tha thiết mong các bạn đọc quý mến chỉ giúp những sơ sót.
Ngày 22 tháng 10 năm 2013
Nguyễn Chấn Hùng