Khi nhắc đến 13 tỉnh, thành Đồng bằng sông Cửu Long,hình ảnh miệt đất phương Nam với bạt ngàn màu xanh của ruộng vườn, với mênh mông màu đỏ của phù sa sông nước hiện lên trong tâm thức bao thế hệ... Trong đó, đất Bến Tre, vùng đất “chín rồng” được thiên tạo riêng có bên một nhánh sông Tiền, cùng hợp lưu với sông Hậu đổ về dòng Cửu Long. Để hiểu về vùng đất được mệnh danh là “xứ dừa” này, cần ngược dòng lịch sử mà lần về dấu xưa.
Là một người nặng lòng với quê hương xứ sở, tác giả Nguyễn Duy Oanh, với vốn hiểu biết của bản thân, cùng lợi thế là một công chức chính quyền, đã dành thời gian ba năm để hoàn thành tác phẩm Tỉnh Bến Tre trong lịch sử (từ năm 1757 đến 1945) đầy tâm huyết. Không chỉ sưu khảo các tài liệu cổ kim Việt ngữ, Pháp ngữ, Hán ngữ, tác giả còn trực tiếp thực hiện những cuộc điền dã tìm hiểu thực tế, gặp gỡ nhân chứng sống... để từ đó, những chất liệu, mảnh ghép về “Sốc Tre” cứ nhiều hơn, đầy lên mà viết nên tác phẩm biên khảo dày dặn này.
Dẫu là công trình của cá nhân, nhưng với những gì đã thể hiện trong nội dung của sách, hẳn sẽ làm hài lòng bạn đọc khi muốn tìm hiểu về Bến Tre ở một giai đoạn lịch sử cụ thể: năm 1757 khi vùng đất này chính thức thuộc về quyền cai quản của chúa Nguyễn, cho đến năm 1945, hồi dân tộc có cuộc chuyển mình vĩ đại. Không đơn thuần là lịch sử, với Tỉnh Bến Tre trong lịch sử (từ năm 1757 đến 1945), đó còn là địa lý, nhân văn vùng đất này; là những hoạt động trị an, kinh tế, giáo dục, y tế; là tiểu sử danh nhân, là văn chương, là giai thoại... gắn liền với Bến Tre trải suốt gần hai thế kỷ với đầy ắp những sự kiện, số liệu chứng thực, sinh động.
Sách được in lần đầu tiên năm 1971. Trải qua thời gian gần nửa thế kỷ, nhận thấy tác phẩm rất cần cho độc giả khi tìm hiểu về Bến Tre, chúng tôi đã liên hệ với gia đình cố tác giả Nguyễn Duy Oanh (bút hiệu Nguyễn Duy), xin phép in lại tác phẩm giá trị này để phục vụ nhu cầu bạn đọc. Trong thời gian tới, Nhà xuất bản sẽ tiếp tục tái bản một số đầu sách nghiên cứu khác của tác giả Nguyễn Duy Oanh.
Rất mong nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của quý vị độc giả cho những cố gắng của chúng tôi đối với việc đưa những tác phẩm hay đến với độc giả. Dẫu đã cố gắng hết mình trong việc gia công chỉnh sửa, biên tập, nhưng chúng tôi không dám đoan chắc là hoàn mỹ, mong được bạn đọc chân thành góp ý để tác phẩm có thể hoàn thiện hơn trong những lần tái bản.
Nhà xuất bản Tổng hợp
Thành phố Hồ Chí Minh