Tôi rất vui mừng khi bạn đọc chọn cuốn sách này. Đây là một cuốn sách mang tính kể chuyện. Cụ thể hơn là chuyện khoa học. Nói đến khoa học là nói đến những khám phá ngạc nhiên và những con người miệt mài làm việc để phụng sự đời. Nhưng khoa học cũng là chuyện “cân, đo, đong, đếm” và ý nghĩa đằng sau của những việc làm định lượng đó. Do đó, tôi chia những câu chuyện trong sách thành 4 phần chính: chuyện khám phá, chuyện con số, và chuyện “bếp núc”, chuyện nhà khoa học. Những câu chuyện được kể bằng một văn phong mà tất cả bạn đọc trong và ngoài khoa học đều có thể hiểu và cảm thấy thú vị.
Có lẽ nói ra chắc bằng thừa, nhưng cũng cần nhắc lại ở đây rằng ngày nay không một ai trong xã hội có thể tồn tại mà không cần tiếp xúc với khoa học. Từ hơn 400 năm qua, khoa học đã và đang làm thay đổi đời sống của con người và xã hội. Qua hơn 70 câu chuyện trong sách, bạn đọc sẽ biết cảm nhận được những tình tiết đằng sau những khám phá dẫn đến giải Nobel, và những phát hiện giúp cho chúng ta hiểu nhiều hơn về thể chất và tinh thần của chính chúng ta. Các bạn sẽ hiểu hơn những cơ chế kì diệu giúp chúng ta định vị được đường đi lối về, và hệ “điều hành” suy nghĩ của chúng ta trước những trạng thái bất định. Những bất định được thể hiện qua xác suất cũng sẽ được trình bày để các bạn hiểu rõ hơn.
Khoa học là một trong những di sản quí báu nhất của văn hóa nhân loại. Nếu chúng ta hiểu văn hóa là hệ thống hữu cơ các giá trị vật chất và tinh thần do con người sáng tạo ra và tích lũy qua quá trình tương tác giữa con người về tự nhiên, thì khoa học là một phần của văn hóa. Do đó, tôi cũng sẽ kể cho các bạn về lí lịch khoa học của những con vật gần gũi chúng ta như heo, gà, chuột, khỉ, cùng mối liên quan đến sự hiện diện của chúng và nguồn gốc của nền văn minh lúa nước Đông Nam Á. Các bạn sẽ ngạc nhiên khi biết nơi xuất phát của những con vật này là từ Đông Nam Á. Các bạn cũng sẽ biết Đức Phật đã nói gì về một hội chứng mà chúng ta gọi là “loãng xương” ngày nay. Tôi cũng không quên kể cho các bạn những câu chuyện về các nhà khoa học lừng danh như Charles Darwin, Alexandre Yersin, Paul Erdos, và một số nhà khoa học khác đã đem đến cho chúng ta những phát minh cứu hàng triệu người.
Một số câu chuyện trong sách đã được công bố trên các báo và tạp chí phổ thông trong hơn 10 năm qua. Nhân dịp này, tôi xin chân thành cảm ơn các báo Tuổi Trẻ, Người lao động, Lao động, Sài Gòn Tiếp thị, VietNamNet, VnExpress, Sinh viên Việt Nam đã biên tập và phổ biến các bài viết của tôi đến bạn đọc. Dĩ nhiên, nhân vô thập toàn, sai sót và thiếu sót trong sách chắc sẽ khó tránh khỏi. Nếu phát hiện sai sót, các bạn có thể báo cho tôi biết, để lần tái bản được hoàn chỉnh hơn.
Hiện nay, ở nước ta có dấu hiệu cho thấy khoa học đang có nguy cơ trở thành một môn học tẻ nhạt, trừu tượng, và thoát li khỏi cuộc sống hàng ngày. Theo một thống kê được công bố trên tờ Tuổi Trẻ vào tháng 12 năm 2004, chỉ có 25% sinh viên đại học ở nước ta có ý muốn theo đuổi sự nghiệp khoa học hay làm nghiên cứu khoa học. Có lẽ một phần vì tình trạng này mà hiệu suất khoa học của nước ta, khi so sánh với các nước trong vùng không mấy cao. Do đó, vấn đề đặt ra là chúng ta phải tìm một định hướng để hấp dẫn và thu hút sinh viên. Tôi tin rằng những câu chuyện trong sách sẽ giúp cho các bạn yêu khoa học hơn, và là động cơ để các bạn dấn thân vào nghiên cứu khoa học.
Sydney, Mồng Một Tết Bính Thân
(8-2-2016)
Nguyễn Văn Tuấn
Mua trọn bộ
