VĂN HỌC PHI LÝ: CUỘC KHỞI DẬY CỦA DÒNG CHẢY BẤT HÒA HỢP
Cuốn sách bao gồm hai phần. Phần I là phần khảo luận nghiên cứu. Phần II là phần tư liệu tuyển chọn giới thiệu một số tác phẩm (toàn văn hoặc trích đoạn) của một số tác giả chủ chốt của văn học phi lý. Trong phần Tư liệu này, ngoài một số bản dịch của soạn giả, còn có sự đóng góp bản dịch của các dịch giả Phùng Văn Tửu, Vũ Đình Phòng và Nguyễn Văn Thảo. Trong số các bản dịch, ngoài những bản in lại còn có các bản dịch mới hoàn toàn (tính đến năm xuất bản đầu tiên của cuốn sách này: 2002) như: Huyền thoại Sisyphe, Kẻ xa lạ, Nữ ca sĩ hói đầu, Sự cố hỏng xe.
Trích đoạn:
Trong phần Một lập luận phi lý nằm trong tập tiểu luận “Huyền thoại Sisyphe”, ông đã viết: “Như vậy là theo cách của nó, trí thông minh cũng mách bảo với tôi rằng cái thế giới này là phi lý. Cái mặt đối lập của nó là lý trí mù quáng chỉ mất thời gian vô ích khi cố khẳng định rằng mọi cái đều rõ ràng, tôi đã chờ đợi được thấy những bằng chứng và mong rằng lý trí khẳng định như vậy là đúng. Nhưng bất chấp hàng mấy thế kỷ tham vọng và với biết bao người tỏ ra hùng hồn thuyết phục, tôi biết là điều khẳng định đó là sai lầm.”
Nhưng ông lại vội giải thích rõ thêm: “Vừa rồi khi nói rằng thế giới là phi lý là tôi đã tuyên bố quá vội vàng. Thế giới này tự nó không phải là hợp lý, đó là tất cả những gì có thể nói được về nó. Nhưng cái tỏ ra phi lý là sự đương đầu giữa cái thế giới bất hợp lý với khát vọng điên cuồng muốn làm sáng tỏ thế giới này mà lời cầu khẩn của nó đang âm vang trong sâu thẳm của con người.
Cái phi lý phụ thuộc vào cả con người lẫn thế giới thực tại. Tạm thời bây giờ nó là mối liên hệ duy nhất giữa con người với thế giới. Nó gắn bó chúng với nhau giống như chỉ cần có sự thù hằn cũng có thể gắn bó các sinh thể lại với nhau.”
