Kokoro là tiểu thuyết nổi tiếng do tác giả Natsume Soseki (1867 - 1916) công bố năm 1914, tức là đã hơn một trăm năm nay tại Nhật Bản, và đã được dịch ra trên ba mươi ngoại ngữ, kể cả tiếng Việt.
Năm 1971, ở Việt Nam đã có một bản dịch của tiểu thuyết Kokoro này, với tên dịch là Nỗi Lòng, bởi hai tác giả, Đỗ Khánh Hoan và Nguyễn Tường Minh. Vậy, sao bây giờ lại đưa ra một bản dịch khác, với tên gọi cũng khác, là Lòng Người? Điều này có thể được dẫn giải minh bạch lý do tại sao như dưới đây.
Tiểu thuyết Kokoro là một chuyện được kể lại bởi một người, tức là tác giả, viết lại cuộc giao tiếp của người ấy khi còn là một “thư sinh,” nghĩa là một sinh viên, với một người mà sinh viên này gọi bằng “thầy,” từ lúc “thầy” đã ở độ tuổi trung niên cho đến lúc “thầy” tự tử mang theo tất cả bí mật của đời “thầy,” không hề cho ai biết, kể cả vợ “thầy.” “Thầy” đã chỉ viết lại cho tác giả, lúc này đã tốt nghiệp đại học, tất cả bí mật đó bằng một bức thư dài trước khi uống thuốc độc tự tử. Cuối thư đó, “thầy” đã yêu cầu tác giả phải giữ kín bí mật cho đến khi vợ “thầy” lìa khỏi cõi đời này.
Có thể thấy khá rõ là phiên bản tiếng Việt lần trước đã được căn cứ nhiều vào phiên bản tiếng Anh bởi Edwin McClellan, năm 1957, hơn là đã dịch thẳng từ bản gốc tiếng Nhật. Thậm chí những chi tiết giới thiệu về tác phẩm gốc cũng là theo một tài liệu tiếng Anh. Ở đây chúng tôi chỉ nêu lên vài điểm tiêu biểu để chứng minh sự tùy thuộc quá lớn vào phiên bản tiếng Anh này, trong khi chính bản tiếng Anh cũng chưa thể coi là dịch sát nghĩa mà phần lớn chỉ là dịch thoát. Cả hai bản tiếng Anh và tiếng Việt kể trên đều chưa làm tròn nhiệm vụ chuyển tải nội dung thực của bản gốc tiếng Nhật.
Chúng tôi hi vọng với bản dịch lần này ở đây, chúng tôi đã có thể cung cấp một bản dịch chính xác sang tiếng Việt, với đầy đủ ý nghĩa của bản gốc tiếng Nhật, với ý định phục vụ người đọc muốn thưởng thức một tác phẩm luôn luôn thuộc loại “bán chạy nhất (best-seller)” trong suốt hơn một thế kỷ nay ở Nhật Bản.
Thêm nữa, để giúp độc giả hiểu rõ nội dung hơn, chúng tôi đã thêm rất nhiều chú thích cho những từ mà một độc giả người Việt thông thường khó có thể hiểu được.
(Trích Lời tựa)
